-
1 tabula
ae f.1) доска, плита, таблица (t. lignea Dig; plumbea T)2) (тж. t. litteraria Vr) доска (дощечка) для письма (t. cerata Pl); pl. рукопись Htabulae litteris Graecis confectae Cs — дощечки, исписанные греческими письменамиduodecim tabulae C etc. — законы двенадцати таблиц ( 451— 450 гг. до н. э.)3) запись, документ, протокол, акт или списокt. testamenti Pt или tabulae suprēmae Q, M — завещаниеtabulas mutare J — менять завещание, т. е. назначать нового наследникаpecunia debetur in tabulis C — в (его) книге значится, что эта сумма ему причитается4) аукционный список, перечень продаваемых с торгов вещей5) меняльный стол, контора C6) вотивная дощечка H, Pers7) доска для игры (в кости и т. п.) O, Sen, J, Ptmanum de tabulā! PM — руку прочь от картины! (слова Апеллеса Протогену), впоследствии C, Pt погов. со смыслом довольно!, будет!10) участок поля Pall11) pl. складки одежды Tert -
2 principalis
1) (adi.)первый, главнейший, princip. testamentum, princ. tabulae, прот. testam. pupillare, tabulae secundae (1. 2 pr. 1. 44 D. 28, 6. 1. 2 § 2. 1. 11 D. 29, 3. 1. 5 § 14 D. 34, 9. 1. 1 § 12 D. 35, 2);princip. loco institutus, прот. substitutus (1. 13 C. 6, 42);
princip. res прот. quae accessionum locum obtinent (1. 2 D. 33, 8. cf. 1. 19 § 13 D. 34, 2);
princ. causa прот. ea, quae sequuntur (1. 129 § 1. 1. 178 D. 50, 17);
princ. obligatio, прот. oblig. fideiussionis, s. quae sequelae locora obtinet (1. 3 pr. D. 42, 6. 1. 93 § 2 D. 46, 3);
princ. reus s. debitor, прот. fideiussor, mandator (1. 11 pr. D. 45, 2. 1. 58 § 1. 1. 65. 71 pr. D. 46, 1);
fideiussor princ. прот. sequens (1. 27 § 2 eod.);
actio princ. прот. contraria (1. 17 § 1 D. 13, 6);
2) императорский, princ. auctoritas (1. 50 § 1 D. 5, 3. 1. 40 D. 28, 6);sacramentum princ. прот. hereditarium (1. 12 pr. C. 4, 1. 1. 24 pr. D. 49. 1).
maiestas (1. 91 D. 28, 5. 1. 7 § 3 D. 48, 4. 1. 43 pr. D. 28, 6. 1. 98 D. 29, 2. 1. 92 D. 35, 2. 1. 32 D. 49, 14);
auxilium (1. 13 § 4 D. 36, 1. 1. 35 pr. D. 32);
princ. cognitio (1. 6 D. 27, 2);
iussio (1. 1 § 2 D. 5, 1. 1. 33 D. 12, 1. 1. 9 § 1 D. 22, 6. 1. 33 § 3 D. 26, 7. 1. 17 pr. § 2 D. 27, 1. 1. 4 § 2. 1. 16 § 4 D. 39, 4. 1. 11 § 1 D. 40, 9. 1. 2 pr. D. 49, 14);
3) глава, старейшина города или общины, princip. civitatis (1. 27 § 1 seq. D. 48, 19. 1. 41 C. 7, 16. 1. 33. 40. 42. 56 C. 10, 31. 1. 2 § 1 C. 10, 34. 1. 5 C. 12, 58);rescripta princip. (1. 2 § 7. 1. 3 § 8 eod.).
4) офицер (1. 13 § 4 D. 49, 16).officiorum (1. 1 C. 9, 51).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > principalis
-
3 LXIIT
Leges Duodecim Tabularum Lex Duodecim Tabularum (или Duodecim Tabulae), первый по времени свод законов древнего Рима (jus publicum, privatum и sacrum), изданный в 451-450 до н. э. -
4 Apelleus
Apellēus, a, um [ Apelles 1. \]апеллесов (tabulae Prp; colores St) -
5 auctionarius
auctiōnārius, a, um [ auctio ]аукционный (tabulae, atrium C) -
6 Caeretes
Caerētēs и Caeritēs, um m.жители города Caere (им было присвоено римск. гражданство, но sine suffragio и без права занимать почетные должности; поэтому: tabulae Caeritum = список римск. граждан без политических прав) L, AG -
7 cerussatus
cērussātus, a, um [ cerussa ]выбеленный ( tabulae CTh); набелённый ( cutis M) -
8 clamo
āvī, ātum, āre1) кричать, вопить, выкрикивать, восклицатьtumultuantur, clamant, pugnant de loco Ter — шумят, кричат, спорят о месте2) громогласно звать, призывать ( janitorem Pl); взывать ( de profundis ad aliquem Vlg)3) провозглашать, объявлять ( aliquem felicem H)c. aliquem regem QC — провозгласить кого-л. царёмtabulae illae se corruptas atque interlitas esse clamant C — эти записи явно показывают, что они искажены и подправлены4) шуметь, шелестеть (clamant amnes, silvae St)5) взывать, призывать в свидетели ( fidem hominum Pl)6) называть ( aliquem furem H) -
9 conficio
cōn-ficio, fēcī, fectum, ere [ facio ]1) делать, вырабатывать, изготовлять (anulum, soccos sua manu C; aliquid sibi suis manibus Ap; chartam Vop)2) совершать (facinus C; caedem Nep)sacra per mulieres confīci soient C — религиозные обряды (в честь Цереры) исполняются обычно женщинами3)а) заканчивать, завершать ( annuum munus C)si quid paras, celerius confice Pt — если ты что-л. затеваешь, кончай поскорее4) совершать, проделывать, пройти (longam viam C, Su; tertiam partem itineris Nep)5)а) прожить ( cursum vitae C)6) приобретать, наживать ( permagnam ex aliquā re pecuniam C); стяжать ( bene loquendi famam C)7) составлять, набирать, мобилизовать (exercitum C; legiones ex novo delectu Cs)8) причинять, доставлять ( aliquid mali alicui Ter); вызывать ( motus animorum C)9) устраивать (ludos C; nuptias Ter)c. pacem alicujus Ter — заключать мир (примиряться) с кем-л.c. alicui eas centurias C — обеспечить кому-л. (на выборах) голоса этих центурий10) составлять, сочинять, писать (tabulae litteris Graecis confectae Cs; c. orationes Nep)11) улаживать, сговариваться ( cum aliquo ae aliqua re C)12) делать, настраивать (animum alicujus misericordem, auditorem benevolum c. C)13) pass. (о небесных телах) заходить, садиться14) измельчать, дробить, напр. колоть ( ligna ad fornacem Cato), разжёвывать (escas C; cibum L), ( о жвачных) пережёвывать ( boves in conficiendo cibo lenti Col)15) поедать, пожирать (prandium Pl; maximam vim serpentium Nep — об ибисах); перен. проедать, растрачивать ( patrimonium C)16) истреблять, уничтожать (nihil est manu factum, quod non conficiat vetustas C; conficiunt ignes silvas Lcr)17) умерщвлять, убивать (leones Sen; feras Su; aliquem sică C)перен. усваивать ( lectio multa iteratione mollīta et velut confecta Q)19) истощать, изнурять (quum corporis morbo, tum animi dolore confectus C; macie confectus lupus Ph)confectus senectute C, aevo V или aetate Cs, Sl, Ctl — удручённый старостью, дряхлыйmaerore se c. C — терзаться скорбью20) покорять, подавлять, порабощать (provinciam L; Britanniam C)21) futuo ( confĭci ab aliquo Su)22) делать вывод, (умо)заключать ( ex testimoniis alicujus C)ex quo conficitur, ut... C — из чего следует, что.. -
10 dodrantarius
dōdrantārius, a, um [ dodrans ]tabulae dodrantariae C — долговые книги, в которых задолженность была сокращена до 1/4 (на основании lex Valeria feneratoria 86 г. до н. э.) -
11 duodecim
-
12 expendo
ex-pendo, pendī, pēnsum, ere1) взвешивать (aliquem Pl и aliquid CC); уравновешивать ( aurum auro Pl); отвешивать (в уплату), выплачивать, платить (nummos H; viginti milia talenta Just)ferre alicui expensum C — внести (записать в книгу) уплаченную кому-л. суммуalicui sine fenore pecunias expensas ferre L — записывать за кем-л. выплату денежных сумм без процентов (т. е. давать в долг без процентов)e. poenas V — понести кару (искупать вину)e. scelus V — быть наказанным за преступление2) обсуждать, соображать, мысленно взвешивать (argumenta C; belli consilia T); оценивать по достоинству, давать оценку (e. cives C)e. merĭtis O — оценивать по заслугам. — см. тж. expensum -
13 fistulatus
fistulātus, a, um [ fistula ]1) снабжённый трубками или каналами ( tabulae Su)2) трубчатый, полый ( aera Sid) -
14 margino
āvī, ātum, āre [ margo ]обводить по краям, обрамлять, окаймлять (vias glareā L; tabulae marginatae PM) -
15 palmeus
-
16 plumbatus
plumbātus, a, um [ plumbum ]свинцовый, сделанный из свинца (tabulae VM; sagittae PM) -
17 primicerius
prīmi-cērius, ī m. [ cera ]чьё имя стоит первым на восковых табличках ( tabulae ceratae), т. е. начальник, глава, управляющий CTh, CJ, Veg, Amm -
18 publicus
pūblicus, a, um [одного корня с populus I ]funus publicum PJ, T — похороны на счёт государства, но тж. Su всенародные похороны с объявлением государственного траураjudicium publicum C — государственный процесс (т. е. в связи с нарушением государственных законов)2) официальный (litterae, tabulae C)3) общеупотребительный, народный (verba C; mores QC); обычный, заурядный ( structura carminum O)4)res publica ( respublica) — государственные дела, политика (in re publicā versari C; aetatem procul a re publicā agere Sl); государственное имущество, казна ( rem publicam conficere C); государственное благо, интересы общества ( rei publicae causā C); государство ( rem publicam defendere C и administrare Sl); политическое положение ( in optimā re publicā C). — см. тж. publicum и publica -
19 quadrantarius
quadrantārius, a, um [ quadrans ]1) стоящий 1/4 асса ( res Sen)2) четвертнойtabulae quadrantariae C — долговые книги, уменьшавшие обязательства должников до 1/4 (согласно lex Valeria 86 г. до н. э.) -
20 sponsalis
spōnsālis, e [ sponsus ]связанный с обручением (dies Vr; tabulae Hier)
См. также в других словарях:
tabulae — index register Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
TABULAE Lusus — apud Isidorum, Origin. l. 18. in Epigramm. veter. Tabula simpliciter, Graecis recentioribus quoque τάβλα, lusus est, qui in tabula calculis tesserisque peragebatur, Aleae nomine και ἐξοχην´ insignitus. Casum tabulae dixit Iuvenal. Sat. 1. v. 9.… … Hofmann J. Lexicon universale
TABULAE Sinus — patvus admodum Cafreriae, prope bonae Spei promuntor. ubi arx a Batavis nuper excitata, in colle in insula parva adiacente, Taffel Bay Hollandis … Hofmann J. Lexicon universale
TABULAE seu TABLAE — TABULAE, seu TABLAE locus Bataviae, cuius in tabula Theodosiana mentio, vicus Alblas Cluverio exponitur … Hofmann J. Lexicon universale
Tabulae Iliacae — Tabula Iliaca Capitolina, Rom, Museo Capitolino 316 Die Tabulae Iliacae (deutsch „Ilias Tafeln“) sind kleine Reliefs augusteischer Zeit mit Darstellungen aus dem Ilias Mythos. Die bekannteste ist die Tabula Iliaca Capitolina. Sie besteht aus… … Deutsch Wikipedia
Tabulae — Tabula Tab u*la, n.; pl. {Tabul[ae]}. [L.] 1. A table; a tablet. [1913 Webster] 2. (Zo[ o]l.) One of the transverse plants found in the calicles of certain corals and hydroids. [1913 Webster] {Tabula rasa}[L.], a smoothed tablet; hence,… … The Collaborative International Dictionary of English
TABULAE — tabula aenea … Abbreviations in Latin Inscriptions
tabulae — /taebyaliy/ In Roman law, tables. Writings of any kind used as evidences of a transaction. Contracts and written instruments of all kinds, especially wills. So called because originally written on tablets and with wax … Black's law dictionary
Tabulae Iguvinae — Tables eugubines Pour les articles homonymes, voir Table (homonymie). Une des tablettes eugubines. Les tables eugubines (Tabulæ Iguvinæ) sont des tablet … Wikipédia en Français
Tabulae Rudolphinae — Tables rudolphines Les tables astronomiques rudolphines furent établies par Johannes Kepler sur base des observations de Tycho Brahe à partir de 1576. La précision de ces mesures et l élaboration de ces tables eurent un caractère primordial pour… … Wikipédia en Français
tabulae nuptiales — /taebyaliy napshiyeyliyz/ In the civil law, a written record of a marriage; or the agreement as to the dos … Black's law dictionary